"Önce Amerika" politikası işe yaradı
Trump'ın başkanlığının ikinci yılı bugün dolacak. "Önce Amerika" diyen Trump'ın politikaları her ne kadar diğer ülkeleri tehdit etse de, ABD ekonomisi onun döneminde daha hızlı büyüdü, işsizlik 49 yılın dip seviyesine geriledi, güven endeksleri rekor kırdı.
ABD Başkanı Donald Trump, "önce Amerika" yaklaşımıyla ekonomiyi büyütme konusunda selefi Barack Obama'dan daha iyi bir performans ortaya koydu.
Trump'ın, seçim zaferinin ardından başkanlık yemini ederek görevi devralmasının ikinci yılı bugün dolacak. Başkanlığının ilk yıl dönümünü, bilet fiyatlarının çiftler için 100 bin dolardan başladığı Florida'daki partide kutlayan Trump, "Meksika duvarı" tartışmalarının ülke tarihinin "en uzun süreli kapanmasına" neden olması dolayısıyla ikinci yıl dönümünde sessiz kalmayı tercih etti.
ABD ekonomisi, Trump yönetiminin ilk 2 yılında küresel büyüme rüzgarını da arkasına alarak ivme kazandı. Bu dönemde; borsada rekor yükselişler yaşandı, petrol fiyatları düşük kaldı, tüketici ve küçük işletmelerin harcama ve yatırımları arttı ayrıca işsizlik geriledi.
Bu arada geçen yılın mart ayında ithal çelik ve alüminyuma sırasıyla yüzde 25 ve yüzde 10 ek gümrük vergisi getirerek küresel ticaret ihtilaflarını "ticaret savaşına" çeviren Trump, bunu "Amerika yeniden kazanıyor ve yeniden saygın bir ülke oluyor. Çünkü biz sonunda Amerika'yı ilk sıraya koyuyoruz" şeklinde açıkladı.
ABD'de büyüme hızlandı
Eski Başkan Barack Obama'nın son görev yılı olan 2016'da reel olarak yüzde 1,5 genişleyen ABD ekonomisi, Trump'ın ilk yılı olan 2017'de yüzde 2,2, geçen yılın ilk çeyreğinde yüzde 2,2, ikinci çeyreğinde yüzde 4,2 ve üçüncü çeyreğinde yüzde 3,4 büyüdü.
Yılın son çeyreğine yönelik büyüme rakamları henüz belli olmazken, 2018'nin son aylarına dair veriler, büyümenin bu dönemde de gücünü koruyacağına ve yüzde 2,8 seviyelerinde olacağına işaret ediyor. Uluslararası finans kuruluşları, son veriler ışığında ABD ekonomisinde 2018'de yıllık büyümenin yüzde 3'ün üzerinde gerçekleşeceğini öngörüyor.
Ancak, ABD Merkez Bankası'nın kademeli faiz artışları ve Donald Trump'ın vergi indirimlerinin etkisinin azalmasıyla ABD ekonomisinde büyümenin önemli ölçüde yavaşlaması bekleniyor. Büyümenin bu yıl yüzde 2,5'e, 2020'de ise yüzde 2'ye gerileyeceği tahmin ediliyor.
İşsizlik 49 yılın en düşüğünde
ABD Çalışma Bakanlığı verilerine göre, ülke ekonomisi, 2017 yılı boyunca 2 milyon 200 bin kişiye iş sağladı. Söz konusu rakam, 2018 yılında yüzde 18 artarak 2 milyon 600 bin kişiye ulaştı. Ülkede işsizlik oranı, Eylül 2018'de yüzde 3,7'ye gerileyerek son 49 yılın en düşük seviyesini geriledi. Son açıklanan rakamlara göre, işsizlik, Aralık 2018'de yüzde 3,9 oldu.
Obama yönetiminin, 8 yıldaki istihdam üretimi 10 milyon kişiyi aşarken, kampanyası sırasında 10 yıl içinde 25 milyon iş yaratacağını ve "en büyük istihdam başkanı" olacağını iddia eden Trump ise seçilmesinden bu yana ABD ekonomisi için 5 milyon istihdam oluşturdu.
Yatırımlar yüzde 11 arttı
Rakamlar, Trump'ın, başkanlık döneminde yatırımlar açısından da başarılı bir tablo çizdiğini ortaya koyuyor. Verilere göre, GSYH'nin hesaplanmasında kullanılan özel yurt içi yatırımlar Ekim 2016'da 3 trilyon 227 milyar dolar olurken, Nisan 2018'de 3 trilyon 580 milyar dolara ulaştı. Trump'ın başkan olarak seçilmesinden itibaren özel yatırımlar yaklaşık yüzde 11 artış kaydetti.
Trump, KOBİ ve esnafı destekledi
2008 yılındaki küresel krize giden süreçte ABD'nin KOBİ ve esnaf kesimi, ciddi yara almıştı. Çok uluslu şirketlerin üretim ve iş bağlantılarını Çin ve Uzak Doğu'ya kaydırması, ABD'de istihdam ve iş kaybına yol açmıştı. 2016'da KOBİ ve esnaf kesimini arkasına almayı başaran Donald Trump seçimden zaferle çıkarken, başa gelir gelmez de çeşitli mali teşvik politikalarını hızlıca devreye aldı.
Finansal kriz sonrası genişlemekte olan ABD ekonomisinin yavaşlaması beklenirken, Fed'in faiz artırımlarının da eklenmesiyle piyasadaki genel kanı ABD'nin durgunluğa girmesi yönünde oldu. Ekonomik beklentileri fiyatlayan verim eğrisinde ciddi bir "yataylaşma" görüldü. Ancak bu beklentiye karşın Trump'ın politikaları, ABD halkı tarafından benimsendi. Tüketici güveni, 1990'lı yıllardaki zirve seviyelere yeniden yükseldi. Özellikle KOBİ güven endeksinin tarihi rekor seviyelere çıkmasıyla Trump'ın kendi seçmenine yönelik ekonomi politikalarının hedefe ulaştığı belirtiliyor.
Politikaları diğer ülkelere yaramadı
Öte yandan "önce Amerika" yaklaşımından kaynaklanan Çin ile yükselen ticaret gerilimi, geçen yıl küresel ticareti ve dünya ekonomisini olumsuz etkiledi. Almanya üçüncü çeyrekte daralırken, küresel tüm varlık sınıflarında ciddi satış baskıları oldu ve değer kayıpları yaşandı.
Uzmanlar, küresel ekonomideki yavaşlamanın, iç piyasaya yönelik teşviklerin geride kalmaya başladığı bir dönemde ABD ekonomisinin gelecek çeyreklerde hız kaybetmesine neden olabileceğini söylüyor.