Arjantin’de dolar paniği yaşanıyor, faiz 15 puan arttı!

EVRİM KÜÇÜK

DIŞ HABERLER - Yatırımcı güveninin sarsıldığı ve para piyaslarındaki krizin derinleştiği Arjantin’de Merkez Bankası dün ülkenin parası pezonun tepetaklak olmasından sonra bir kez daha faiz silahını çekti. Pezonun dolar karşısında rekor düşük seviyeye inmesi üzerine Merkez Bankası yılın beşinci faiz artırımını yaptı ve gösterge faizi yüzde 45 seviyesinden yüzde 60’a yükseltti. Böylelikle Arjantin dünyada en yüksek faiz veren ülke konumuna geldi.

Arjantin Devlet Başkanı Mauricio Macri, Uluslararası Para Fonu’ndan (IMF) daha önce ülkesine yapılması kararlaştırılmış yardımın vaktinden önce ödenmesini istedi. Macri, televizyondan yaptığı konuşmada, “piyasalara olan güvenin sarsılmasının” kendisini bu adımı atmaya mecbur bıraktığını söyledi. Macri’nin açıklamasından sonra Peso yüzde 15.6 oranında değer kaybetti. 1 Amerikan Doları, 39 peso ile tarihinin en yüksek kurundan işlem gördü. IMF’nin parayı serbest bırakmak için daha sıkı para politikası istemesi üzerine Merkez Bankası harekete geçti. Birçok merkez bankasında faizlerin 25- 50 baz artırılmasının planlandığı bir dönemde tam 1.500 baz puan faiz artırmış oldu.

Macri’nin talebinin andından IMF’den de bir açıklama geldi ve IMF’nin Arjantin’e yardıma hazır olduğu bildirildi. IMF Başkanı Christine Lagarde, yetkililere kredi programının vade planının gözden geçirilmesi için direktif verdiğini söyledi. Lagarde, Arjantin Devlet Başkanı ile yaptığı telefon konuşmasının ardından “Arjantin hükümetine, revize edilmiş siyasi plan hazırlanmasında yardımcı olacaklarını” Macri’ye ilettiğini açıkladı.

Yılbaşından bu yana kaybı yüzde 40

Haziran ayında Peso’nun önemli oranda devalüe edilmesinden sonra Arjantin, IMF ile 50 milyar dolarlık mali yardım anlaşmasına varmıştı. Yardımın 15 milyar dolarlık ilk dilimi derhal serbest bırakılmış, kalan bölümünün ise üç yılda kullanılması kararlaştırılmıştı. Arjantin hükümeti daha önceki açıklamalarında mali yardımın kalan bölümünü kullanmaya gerek kalmayacağını duyurmuştu.

Arjantin’de peso bu yıl içinde yüzde 40 oranında değer kaybetmiş, enflasyon oranı ise yüzde 20’ye çıkmıştı. Pesonun değer kaybetmesini engellemek için Arjantin Merkez Bankası salı ve çarşamba günleri döviz rezervinden 500 milyon dolar satmış, ancak yine de para biriminin değer kaybetmesine engel olamamıştı.

Gelişen ülke paralarına yayıldı

Arjantin Pesosu'nun hızla zayıflaması dün gelişmekte olan ülke paraları üzerinde ağustos ayı boyunca etkili olan baskıyı daha da artırdı. Pesonun 2015 yılından bu yana en sert günlük düşüşünü kaydetmesi Dolar/TL’nin yükselmesine neden olurken, Hindistan Rupisi dolar karşısında 70.8 ile tüm zamanların en düşük seviyesine indi. Güney Afrika Randı, Macar Forinti gibi birçok para birimi de yönünü aşağı çevirdi.

Arjantin’de de takas sistemi başladı!

Krizdeki Latin Amerika ekonomileri teker teker takas ekonomisine geçiyor. Gıda ve ilaç kıtlığı yaşanan Venezuela’nın geçtiğimiz aylarda başladığı takas ekonomisi, parası günden güne eriyen Arjantin’de de uygulanmaya başladı. İnsanlar Buenos Aires’de kurulan takas pazarına akın ediyor. Gıda ürünleri, tuvelet malzemeleri ve diğer ev araç gereçleri için gelinen bu pazarda para kullanmıyorlar ve herkes ellerindeki malları takas ediyorlar. Takas pazarının mucidi Jesica Galera, Deutsche Welle’ye yaptığı açıklamada, tavan yapan elektrik fiyatları ve kira gibi giderlerini karşılayabilmek için özellikle kadınların bu pazara gelmeye mecbur kaldığını söyledi. Ülkenin parası peso, dolar karşısında yılbaşından bu yana yaklaşık yüzde 40, son 10 yıl içinde ise yüzde 90 değer kaybetti.